Απόψεις

Συνέντευξη με το Μιχάλη Τζίμα, εκπρόσωπο της Κίνησης Κτηνοτρόφων Ιωαννίνων "Γιαννιώτ'κο Γάλα"

04/12/2016

Στάθης Αβραμιώτης

Μιλήσαμε με τον Μιχάλη Τζίμα εκπρόσωπο της Κίνησης Κτηνοτρόφων Ιωαννίνων «Γιαννιώτ’κο Γάλα» και μάθαμε πώς λειτουργεί η κίνηση, αλλά και τις απόψεις του για τη διάκριση ελληνικού/εισαγόμενου γάλακτος, όπως και για άλλα ζητήματα που αφορούν την κτηνοτροφία  σήμερα.

Το «Γιαννιώτ’κο» είναι μια σχετικά μικρή ομάδα κτηνοτρόφων, που τα προηγούμενα χρόνια συνεργαζόταν με τη Δωδώνη, πριν την ιδιωτικοποίηση της. Έχει έδρα στη Νεοχώρι Ιωαννίνων, ενώ όλες οι μονάδες της βρίσκονται σε χωριά του νομού.

Η ομάδα παραγωγών, την οποία εκπροσωπεί ο κ. Τζίμας, βρίσκεται εν αναμονή της εφαρμογής του νέου νόμου για τους συνεταιρισμούς και τις ομάδες παραγωγών προκειμένου να ξεκαθαριστεί και το νομικό καθεστώς λειτουργίας της. «Ο εκπρόσωπος της ομάδας είναι εκλεγμένος και μπορεί να αντικατασταθεί ανά πάσα στιγμή. Η θητεία του δεν είναι δηλαδή υποχρεωτικά 3 χρόνια, όπως στους συνεταιρισμούς. Μπορεί η ομάδα παραγωγών να τον αντικαταστήσει ανά πάσα στιγμή για το Α ή τον Β λόγο. Δεν έχει σημασία αυτό» μας ενημερώνει ο κ. Τζίμας, ο οποίος καταλήγει, όταν τον ρωτάμε αν είναι εκείνος ο εκπρόσωπος, «ναι, για καιρό δυστυχώς».

 ———

 

Ποιο είναι το αντικείμενο της ομάδας σας; Τι παράγει; Ποιες είναι οι ετικέτες της;

Η ομάδα παραγωγών έχει σαν αντικείμενο μόνο το γάλα. Από εκεί και πέρα, παράγουμε γάλα, γιαούρτι, κακάο, ξινόγαλο, κεφίρ. Εποχιακά, εκτός από το αγελαδινό, έχουμε και πρόβειο γάλα, ενώ τις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει και γίδινο. Το πρόβειο είναι μια τοπική πρωτοπορεία. Δε βγάζει κανένας άλλος πρόβειο. Έχει να κάνει με τη ιδιαιτερότητα της περιοχής, όπου μεγαλώσαμε μ’ αυτό.

Έχω ακούσει πολλές φορές ότι το Γιαννιώτ’κο Γάλα έχει διαφορετική γεύση από ένα συμβατικό γάλα. Αυτό ισχύει;

Ναι, είναι ότι είναι το γάλα όπως βγαίνει απ’ την αγελάδα, ενώ οι μεγάλες βιομηχανίες και λόγω του κέρδους και λόγω του ότι λειτουργούν εντελώς διαφορετικά απ’ ότι λειτουργούμε εμείς δεν μπορούν να το έχουν, γι’ αυτό και είναι ένα διαφορετικό προϊόν. Δεν είναι το ίδιο προϊόν. Και το γάλα σκόνη, που πουλιέται στα super market, γάλα ονομάζεται, αλλά δεν είναι γάλα. Δεν πρέπει να λέγεται γάλα. Γάλα είναι αυτό που βγαίνει από την αγελάδα.

Η διάρκειά του είναι διαφορετική από τα κοινά γάλατα;

Είναι όπως προέβλεπε ο νόμος πριν τις παρεμβάσεις που έγιναν για να νομιμοποιήσουν τα εισαγόμενα: 5 μέρες.

Πόσα μέλη έχει η ομάδα παραγωγών;

Αυτή τη στιγμή, αυτοί που δίνουν γάλα στην ομάδα, αν και όχι όλη την ποσότητα, είναι 17 άτομα. Όχι, όμως, όλη την ποσότητα, γιατί δεν έχουμε την υποδομή να την καλύψουμε όλη. Βέβαια, θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός, αν είχαμε αυτή την υποδομή.

Στη δική σας κίνηση υπάρχει κάποιος καταμερισμός εργασίας, κάποιοι που διακινούν το προϊόν, κάποιο διοικητικοί; Πώς διαρθρώνεται;

Οι παραγωγοί είναι παραγωγοί. Αυτό που λέμε ότι βάλαμε πλάτη είναι ότι καταβάλαμε πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια για να κατεβάσουμε το κόστος. Από ‘κει και πέρα απασχολείται κάποιο προσωπικό. Λίγοι βέβαια, αντίστοιχοι με τα μεγέθη τα δικά μας. Είναι κάποιο προσωπικό που στηρίζει αυτή τη προσπάθεια και «τσουλάει».

Πού και πώς διακινείτε τα προϊόντα σας;

Έχουμε πάρει μέχρι τώρα 3 αυτοκίνητα-ψυγεία, που κάνουν τη διανομή στα τοπικά super market. Εκτός Ιωαννίνων, αυτή τη στιγμή δίνουμε προϊόντα στην Πρέβεζα και Φιλιππιάδα και ευελπιστούμε να πάμε και στην υπόλοιπη Ήπειρο. Δεν είναι και τόσο εύκολο. Αν αυτή η κίνηση δε στηριχτεί πραγματικά απ’ τον κόσμο, πιστεύω ότι δεν θα έχει καμία προοπτική, με ότι αυτό συνεπάγεται, όχι μόνο για εμάς σαν κτηνοτρόφους, αλλά και σαν οικονομία, γενικότερα, της περιοχής.

Πώς αποφασίσατε να εγκαταστήσετε τον αυτόματο πωλητή γάλακτος (στα Ιωάννινα);

Είναι ένα μοντέλο που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Δεν είναι κάτι καινούργιο δηλαδή, απλά είναι κάτι καινούργιο για την Ελλάδα. Στην Ελλάδα το ξεκίνησε το ΘΕΣγάλα, επίσης πρωτοβουλία κτηνοτρόφων, εδώ και 3 χρόνια περίπου. Πάει πολύ καλά, έχει μια αρκετά σοβαρή παρουσία. Άλλα τα μεγέθη, βέβαια, εκεί. Στα Γιάννενα δεν έχουμε τόσο γάλα. Σαν νομός, παράγουμε το 0,47% της συνολικής παραγωγής στην Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά, για τα μεγέθη των Ιωαννίνων, νομίζω πως μια τέτοια κίνηση είναι πρωτοποριακή.

Η αποδοχή του σας έχει δικαιώσει;

Η αποδοχή του κόσμου ήταν πάρα πολύ καλή και στήριξε όλη αυτή την κατάσταση. Βέβαια, το κόστος είναι τέτοιο που χρειάζεται περαιτέρω ώθηση.

Βλέπουμε πάνω στον αυτόματο πωλητή τη σφραγίδα του Δήμου. Πώς σας έχει βοηθήσει σ’ αυτή την προσπάθεια; Η Περιφέρεια έχει εμπλακεί με κάποιο τρόπο;

Ο Δήμος παραχώρησε το χώρο με ένα συμβολικό τίμημα. Η Περιφέρεια δεν βοήθησε με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, αλλά δέχτηκε αυτή την πρωτοβουλία. Την είδε αρκετά θετικά.

Η ομάδα παραγωγών είναι κερδοφόρα αυτή τη στιγμή;

1 χρόνος είναι που λειτουργούμε. Αυτό που θέλουμε μέσα από αυτή την κίνηση είναι να μπορεί ο παραγωγός να παίρνει μια τιμή τέτοια που να μπορεί να καλύπτει τα έξοδα του, μια τιμή στα 10 λεπτά πάνω απ’ αυτή που υπάρχει στην αγορά. Όχι ότι καλύπτεται μ’ αυτά, απλώς να βγαίνουν τα έξοδα. Και έχουμε ξεκαθαρίσει από την αρχή ότι αν καταφέρουμε να μειώσουμε το κόστος, αυτό θα πάει αναλογικά και στον παραγωγό και στην τιμή, δηλαδή στον καταναλωτή. Αυτός είναι όρος απαράβατος.

Υπάρχει κάποια πιθανότητα να αναπτυχθεί άμεσα;

Το άμεσα είναι κάπως σχετικό. Εξαρτάται από την όλη οικονομική κατάσταση. Όταν δεν έχουν βγάλει ακόμα το νόμο για τους συνεταιρισμούς και τις ομάδες παραγωγών, όταν δεν έχουν βγάλει προγράμματα που να μας βοηθήσουν να κάνουμε κάτι δικό μας, πότε θα τα βγάλουν; Τι θα γίνει; Αν δεν ανοίξουν κάποιοι δρόμοι, δεν υπάρχουν τα οικονομικά για να πεις ότι κάνεις κάτι μόνος σου. Και δεν μπορείς να το κάνεις, είναι ασύμφορο.

Εσείς είχατε κάποια σχέση με τη «Δωδώνη»; Πώς αποφασίσατε την ίδρυση της Κίνησης (Κτηνοτρόφων Ιωαννίνων);

Ναι, ήμασταν παραγωγοί της Δωδώνης πριν πουληθεί. Εκείνη τη στιγμή ήταν ο μόνος τρόπος επιβίωσης. Εκείνο που κάναμε με αυτή την κίνηση ήταν να παρατείνουμε λίγο την επιβίωση των μονάδων, γιατί διαφορετικά ήταν τελειωμένη ιστορία με τις τιμές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά.

Άρα η Δωδώνη μετά την ιδιωτικοποίηση έριξε τις τιμές;

Έπεσαν συνολικά οι τιμές στην αγορά. Η Δωδώνη αυτή τη στιγμή είναι μια ιδιωτική εταιρεία. Δε συγκρίνεται με το προηγούμενο καθεστώς, όσον αφορά τη συμπεριφορά απέναντι στους παραγωγούς. Ήταν πάρα πολύ καλύτερη πριν κι από άποψη τιμών. Όλες οι βιομηχανίες έπαιρναν σαν βάση την τιμή της Δωδώνης κι έπαιζε κι το ρόλο ότι οι άλλες βιομηχανίες δεν μπορούσαν να κατεβάσουν πάρα πολύ την τιμή, όταν η Δωδώνη έδινε αυτές τις τιμές. Έφυγαν κι άλλες συνεταιριστικές βιομηχανίες πριν τη Δωδώνη, που έπαιζαν ένα καθοριστικό ρόλο έναντι των ιδιωτικών. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Έπαιρνες κάποια λεφτά σε περιόδους συγκομιδής ζωοτροφών, είχες τη δυνατότητα να χαμηλώνεις λίγο το κόστος. Αυτά, βέβαια, μετά την ιδιωτικοποίηση της Δωδώνης δεν υπάρχουν, παρ’ όλο που οι τιμές που δίνει η Δωδώνη είναι ακόμα λίγο καλύτερες απ’ ότι δίνουν στην υπόλοιπη αγορά των ιδιωτικών εταιρειών.

Πώς βλέπετε το μέλλον της Δωδώνης;

Είναι μια ιδιωτική τοπική βιομηχανία, η οποία δεν μπορεί να παίξει αυτό το ρόλο που θα ‘πρεπε να παίξουν οι κρατικο-συνεταιριστικές βιομηχανίες για τη στήριξη των κτηνοτρόφων.

Το συνεταιριστικό φάσμα βλέπετε πως είναι μια πρακτική που ανθίζει ξανά;

Η κρίση αναγκάζει τον κόσμο να ψάχνεται. Στο ψάξιμο αυτό, οι συνεταιρισμοί είναι μια διέξοδος. Οι σωστοί συνεταιρισμοί: να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, για να μη χρεωθώ αυτά που έχουν γίνει στο παρελθόν με πάρα πολλούς συνεταιρισμούς, δυστυχώς, και ο κόσμος έχει μια κακή άποψη για τους συνεταιρισμούς. Δεν είναι σωστό αυτό, διότι στη χώρα μας με τον μικρό κλήρο και τη μικρή παραγωγή θα έπρεπε οι συνεταιρισμοί να είναι σημαντικό παραγωγικό κομμάτι. Έχουμε παραδείγματα στο νομό μας, όπως ο πτηνοτροφικός συνεταιρισμός «Πίνδος», που έχουν και ιστορία.

Η θέση της χώρας μας στην Ε.Ε. την εγχώρια αγροτική παραγωγή; Με ποιο τρόπο επηρεάζει τη δική σας δουλειά;

Αρνητικά και άμεσα. Όσο οι επιδοτήσεις που έρχονται, δε συνδέονται με την παραγωγή, δεν μπορούμε να έχουμε αποκλειστικά παραγωγικούς συνεταιρισμούς, αλλά συμμετοχή σ’ αυτούς και μη παραγωγών. Επίσης, πάρε τον τελευταίο νόμο που πέρασε, αυτόν που λέγαμε πριν, για την αύξηση των ημερών στο γάλα: εμείς (σαν χώρα) είμαστε ελλειμματικοί σε γάλα. Παράγουμε λίγο πάνω από το 1/3 της κατανάλωσής μας στο αγελαδινό. Βάζουν, λοιπόν, ζήτημα να αυξηθούν οι μέρες κατανάλωσης στο γάλα μόνο και μόνο για να μπορέσουν να φέρουν τα εισαγόμενα. Πρέπει αυτή τη στιγμή γίνει διαχωρισμός, γιατί ο κόσμος προτιμάει τα ελληνικά προϊόντα και επειδή με αυτόν τον τρόπο στηρίζει την ελληνική οικονομία και επειδή είναι πιο φρέσκα, πιο ποιοτικά, όμως δεν ξέρει. Αν γινόταν διαχωρισμός του εισαγόμενου γάλακτος (και των παράγωγων προϊόντων) με το ντόπιο, πιστεύω ότι θα ήταν τεράστια η διαφορά.

Το κόστος παραγωγής;

Το κόστος παραγωγής είναι συγκεκριμένο. Δεν μπορείς να παίξεις με το ίδιο κόστος παραγωγής με χώρες όπως η Γερμανία, που έριξαν τριπλάσιο κόστος για να γίνουν υποδομές για να στηθεί η κτηνοτροφία, ή η Ολλανδία, όπου τα επιτόκια είναι 0,5% και έξω από τις στάνες υπάρχουν 500 και 700 στρέμματα λιβάδια δεν μπορείς να ανταγωνιστείς το κόστος, όμως η ποιότητα αυτών των προϊόντων δε συγκρίνεται με αυτή των δικών μας. Γι’ αυτό έχουν κάνει έρευνα το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πανεπιστήμιων Πατρών. Έχουν δώσει τα στοιχεία αυτά στο Υπουργείο. Δεν είναι, δηλαδή, κάτι αόριστο. Η ποιότητα που εμείς έχουμε επηρεάζεται από τη μορφολογική κατάσταση της χώρας  και είναι πολύ καλύτερη από το αυτή που προσφέρουν έξω. Βέβαια, λέω και πάλι ότι το θέμα να ανταγωνιστείς την τιμή σαν τιμή από μόνο του δεν μπορούμε να το κάνουμε.

Υπάρχει κάποια βοήθεια, κάποια επιδότηση από το κράτος ή από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.);

Απολύτως τίποτα. Ό,τι έχουμε κάνει μέχρι τώρα το έχουμε κάνει μόνοι μας με πολλή στέρηση και με πολλή προσωπική δουλειά, τσοντάροντας δηλαδή ο καθένας από αυτά που μπορούσαμε να βγάλουμε απ’ το γάλα.

Ποιο πιστεύετε ότι πρέπει να είναι το επόμενο βήμα που πρέπει να κάνει το συνεταιριστικό κίνημα στον αγροτικό/κτηνοτροφικό τομέα, αλλά και ευρύτερα;

Πρέπει να διαμορφώνονται καθαρά παραγωγικοί συνεταιρισμοί. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Συνεταιρισμοί παραγωγικοί και ευέλικτοι.