Η ΑΡΚ και η αναγκαιότητα πολιτικού υποκειμένου

11/10/2016

Κείμενο συμβολής στον προσυνδιασκεψιακό διάλογο για τη Δ' Σύνδιασκεψη της Αριστερής Ριζοσπαστικής Κίνησης (15-16/10/2016):

Η διακήρυξη της Αρκ έγινε με σκοπό την εκλογική συνεργασία με τη ΛΑΕ αλλά και την ενδεχόμενη συμμετοχή μας στο όχημα αυτό, ως αποτέλεσμα της αντίληψής μας ότι οι εκλογές του Σεπτεμβρίου ήταν μια κεντρικοπολιτική μάχη που έπρεπε να δώσουμε. Απέναντι στο δόγμα του ΤΙΝΑ, που επικοινώνησε ο μνημονιακός πλέον ΣΥΡΙΖΑ και στην πιθανότητα ανόδου της ακροδεξιάς και των φασιστών, ήταν απαραίτητο να συσπειρωθεί και να εκπροσωπηθεί η αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να αποδομηθεί ως αριστερό κόμμα, και η συνθηκολόγηση με την ΕΕ ως μονόδρομος.

Ένα αντανακλαστικό που μας οδήγησε να λάβουμε μια τέτοια απόφαση ήταν η κοινή μας συνισταμένη για την αναγκαιότητα ύπαρξης πολιτικού υποκειμένου με οργανωμένη δομή και η επιθυμία μας να σταματήσουμε την αποστράτευση μελών που είχαν απογοητευθεί από τη συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίαρχα προβλήματα της περιόδου που μάλλον είναι αλληλένδετα σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα, άλλες πολιτικές κινήσεις του χώρου είτε παρέμειναν και στήριξαν το  μνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, είτε αποχώρησαν χωρίς να εμπλέκονται στις μετωπικές διεργασίες της Αριστεράς, ενώ υπήρξαν και άλλες κινήσεις που στρατεύθηκαν με τη ΛΑΕ, στη συνέχεια όμως αποχώρησαν αποδεικνύοντας ότι η ΛΑΕ ήταν λύση ανάγκης και όχι ελπιδοφόρας αλλαγής.

Το βασικό πρόβλημα το οποίο καλείται να επιλύσει η ΑΡΚ είναι ότι τα πολιτικά επίδικα της ίδρυσής μας είναι τελείως διαφορετικά από αυτά της μετέπειτα λειτουργία μας. Η πυκνότητα του πολιτικού χρόνου, η αργοπορία της κίνησής μας να συγκροτηθεί  παρά τη δημοκρατική λειτουργία μας, (τέσσερις συνδιασκέψεις σε ένα χρόνο) καθώς και η απογοητευτική πορεία του κοινού μας κόμβου, μας αναγκάζουν στη Δ  Συνδιάσκεψή μας να μετασχηματίσουμε την ΑΡΚ συμφασικά με τους μετασχηματισμούς που διέπουν την κοινωνία και την Αριστερά  τον τελευταίο χρόνο. Αναγνωρίζοντας φυσικά το έλλειμα κοινωνικής απεύθυνσης και τα όρια της κίνησής μας.

Η διαδικασία του μετασχηματισμού οφείλουμε να πραγματοποιηθεί με βασικούς άξονες τις παραμέτρους που μας οδήγησαν να λάβουμε αυτή την απόφαση. Δηλαδή του υποκειμένου και την προσπάθεια μείωσης των τάσεων αποστράτευσης στη νέα συγκυρία.

Η απουσία του πολιτικού υποκειμένου έγινε διακριτή κυρίως κατά τη διάρκεια του κινήματος αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση του Προσφυγικού και των κοινωνικών αντιστάσεων για το ασφαλιστικό. Η αλληλεγγύη που έδειξαν χιλιάδες πολίτες καθώς και η αρχικά μαχητική παρουσία αγροτών, επιστημονικών φορέων, συνταξιούχων, έμειναν πολιτικά ορφανές (με μερικές βασικές αλλά σημειακές εξαιρέσεις) με αποτέλεσμα τα δύο κυρίαρχα αστικά κόμματα ( ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ) αλλά και η Χρυσή Αυγή να τις οικειοποιούνται και να τις αξιοποιούν για να προωθήσουν την δική τους ηγεμονία.

Η παρουσία της ΛΑΕ από τη διάρκεια ίδρυσής της μένει σε μια λογική ανακοινώσεων καταδίκης  με λίγες ακτιβιστικές πολιτικές ενέργειες όμως σε πλαίσιο που νομίζει κανείς ότι είναι διαρκώς προεκλογικό. Στο πλαίσιο αυτό χωράνε και οι πολιτικές συμμαχίες με δυνάμεις όπως η Χριστιανική Δημοκρατία και το ΕΠΑΜ και αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα της ΛΑΕ δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται.

Παρά τις ελλειμματικές όμως της Λαϊκής Ενότητας, σε αυτή συγκεντρώνονται πολιτικές οργανώσεις με τις οποίες βρεθήκαμε μαζί στις ενωτικές μάχες της Αριστεράς, (φοιτητικές εκλογές, κοινά κατεβάσματα και διεργασίες σε συλλόγους) και σε νέα εγχειρήματα όπως το Block it και το City Plaza, με κατάληξη τη συνάντησή μας με αυτές τις δυνάμεις και τους αγωνιστές στη Συνδιάσκεψη της ΛΑΕ. Επίσης η δυνατότητα διαύλου επικοινωνίας με δυνάμεις εκτός της ΛΑΕ όπως ΕΠΠΔ και Ξεκίνημα δεν πρέπει να υποτιμηθεί αλλά να επηρεάσει την οικοδόμηση της νέας ταυτότητας που χρειάζεται ο χώρος για να μπορέσει να ορθοποδήσει.

Στη Δ' Συνδιάσκεψης  λοιπόν να ορίσουμε μια στοχοθεσία που θα μας επιτρέψει, ακόμα και σε περίπτωση αποχώρησης από τη ΛΑΕ, να μην είμαστε άλλο ένα επεισόδιο προς την Ιταλοποίηση της Αριστεράς, αλλά ένα σημείο που θα σηματοδοτήσει ένα ενθαρρυντικό γεγονός.

Δυστυχώς, η κοινωνική αδράνεια και η πλήρη αποδοχή της ήττας έχουν οδηγήσει στη πολιτική αποστράτευση. Τα πολιτικά σχήματα της αριστεράς διέπονται από κρίση και σε ορισμένες περιπτώσεις η ίδια η συμμετοχή σε αυτά εντείνει την αποστράτευση. Όμως η οχύρωση δυνάμεων γύρω από τον ετεροκαθορισμό και με βασικό διακύβευμα το πόσο εσφαλμένα κινούνται άλλες πολιτικές δυνάμεις, θα οδηγήσει σε πλήρη διάσταση και κατακερματισμό.

Σε μια συγκυρία που οι δυνάμεις μας μειώνονται και οι αφηγήσεις μας αμφισβητούνται, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι χρειάζεται δουλειά από την αρχή. Χρειάζονται διαφορετικοί τρόποι δράσης, χρειάζεται επανακαθορισμός αλλά χρειάζεται επίσης οργάνωση και όραμα. Η επαφή με νέους συναγωνιστές και διαφορετικά ρεύματα είναι μια απαραίτητη διαδικασία για να μπορέσουμε να σπάσουμε βεβαιότητες του παρελθόντος, να αναβαθμίσουμε τον συλλογικό νου, για να πυροδοτηθούν νέες κινηματικές και προγραμματικές διεργασίες. Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις στο υπάρχον πλαίσιο και μόνοι μας δεν μπορούμε να τις βρούμε.

Για να ανταποκριθούμε σε αυτή τη συγκυρία είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν οργανωμένες δομές που θα έχουν παρέμβαση στο κοινωνικό αλλά παράλληλα θα μπορούν να παρεμβαίνουν στην κεντρική πολιτική σκηνή παρουσιάζοντας εναλλακτικές σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το οικονομικό-παραγωγικό μοντέλο. Η κοινωνία έχει απορρίψει επανειλημμένα τις πολιτικές της λιτότητας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αλλά αδυνατεί να δει τις εναλλακτικές, ενώ το πλαίσιο γίνεται συνεχώς όλο και πιο ασφυκτικό για όλα τα κομμάτια της (νεολαία, εργαζόμενοι, συνταξιούχοι κλπ.) που προσπαθούν να επιβιώσουν στις δύσκολες αυτές συνθήκες που βιώνουμε. Παράλληλα παρατηρείται η άνοδος της ακροδεξιάς που καταφέρνει να κερδίζει τα λαϊκά στρώματα και όσους βίαια προλεταριοποιούνται την στιγμή που η αριστερά φαίνεται να συμβιβάζεται με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεχώς να λειαίνει τον λόγο της.

Μέσα από την ΛΑΕ και με βάση τα βήματα επικοινωνίας που έχουμε κάνει με άλλες οργανώσεις, έχουμε την δυνατότητα να παρεμβαίνουμε στο κοινωνικό, να συμμετέχουμε και να στηρίζουμε κινήματα και εγχειρήματα εκτός των δράσεων της ΛΑΕ, να επεξεργαζόμαστε σε ένα βαθμό βασικές κατευθύνσεις ενός εναλλακτικού σχεδίου. Η περαιτέρω διάσπαση χωρίς να έχουν υπάρξει βαθύτερες διεργασίες ανασύνθεσης και κοινής δράσης, δηλαδή χωρίς να έχουμε συνδιαμορφώσει με άλλες απόψεις και οργανώσεις με τις οποίες είχαμε κοινό βηματισμό στον ελάχιστο βαθμό που μπορούσαμε, αποτελεί ανεκμετάλλευτη ευκαιρία για πειραματισμό και αναβάθμιση μέσω της «αλληλομόλυνσης» με άλλα ρεύματα, ίσως και πισωγύρισμα ή αναδίπλωση.

Η ΑΡΚ δεν μπορεί και δεν πρέπει συνεχώς να ταλαντεύεται και να αλλάζει κατευθύνσεις. Είναι απαραίτητο να χαραχτεί μια πορεία που να μπορέσουμε να στηρίξουμε σαν μέλη, γνωρίζοντας ότι αυτό στο οποίο αφιερώνουμε χρόνο και δυνάμεις, φέρνει αποτελέσματα, ειδικά τώρα που όλοι μας κατακλυζόμαστε από αμφιβολίες και οι δυνάμεις μας στερεύουν. Παρά το μέγεθος της κίνησής μας, οι επεξεργασίες που κάνουμε, η διάθεσή μας να έρθουμε σε τριβή με άλλες συλλογικότητες και οι κινητοποιήσεις μας, έχουν απεύθυνση στον χώρο της αριστεράς τον οποίο πρέπει να υπερβούμε και για να γίνει αυτό χρειάζεται μαζικότητα.

Οι συνεχείς νεοφιλελεύθερες πολιτικές που υλοποιούνται, χρειάζονται έναν ισχυρό αντίλογο που να υπερβαίνουν το δίλλημα Τσίπρας ή Μητσοτάκης που κυριαρχεί. Ένα δίλλημα το οποίο για να αμφισβητηθεί χρειάζεται όχι μόνο αμυντικές, κινηματικές διεργασίες στις οποίες συμμετείχαμε και συμμετέχουμε, ούτε μόνο θεωρητικές αναλύσεις αποδόμησης του δόγματος του TINA. Χρειάζεται επιθετική και μαχητική πολιτική έκφραση που θα απαντάει στην κρίση εκπροσώπησης, δηλαδή θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα των υποτελών, των νέων, των εργαζομένων, των εργατών και θα διεκδικεί υλικές νίκες. Η έκφραση μέσω της ΛΑΕ δεν απαντάει αυτή τη στιγμή επαρκώς, αλλά έστω και ως προσωρινή, έχει σίγουρα σημασία γιατί μπορεί να οδηγήσει σε κάτι μεταγενέστερο με κοινό βηματισμό της αριστεράς.

Α.Ιάσονας Γιαννόπουλος - Βαγγέλης Καποδίστριας