Απόψεις

Εναρκτήρια εκδήλωση της «Πλεύσης Ελευθερίας»: μια μουσική αποτίμηση

21/05/2016

Στάθης Αβραμιώτης

Πόσες φορές έχω βρεθεί να βλαστημάω μπροστά στο Εργατικό Κέντρο Ιωαννίνων, περιμένοντας την απεργιακή πορεία να ξεκινήσει ακούγοντας Νταλάρα να τραγουδάει Λοΐζο ή Μπιθικώτση να τραγουδάει Θεοδωράκη? Πόσες φορές ακόμη να έχω βρεθεί στις προεκλογικές δράσεις της Λαϊκής Ενότητας (ξανά στα Γιάννενα) να ξεφυσάω υπό τους ήχους της φωνής της Αφροδίτη Μάνου και της Μαρίας Δημητριάδη και της μουσικής των Μικρούτσικου-Θεοδωράκη? Για να εννοήσουμε αν έχει βάσει αυτή μου η δυσφορία και έχοντας κάνει την παραδοχή ότι η αισθητική επικαθορίζει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική πράξη, ίσως πρέπει να αναρωτηθούμε αν μια τέτοια μουσική επένδυση δίνει την αίσθηση μιας ελπιδοφόρας και «νέας» διαδικασίας ή αυτή τη επιμνημόσυνης δέησης για τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια.


Επειδή το παράδειγμα είναι μέρος αυτής της «νεότητας» που ισχυρίζομαι ότι πρεσβεύω με την παρούσα παρέμβαση, μπαίνω στο ψητό. Παρακολουθώντας το πρωί της Παρασκευής 22/4 την εναρκτήρια εκδήλωση που είχε πραγματοποιήσει η Πλεύση Ελευθερίας 3 μέρες πριν, εκτός από το ότι ανατράπηκε συνολικά η αρνητική προδιάθεση που είχα απέναντι της, εκεί που πραγματικά διεκδίκησε το «άριστα» είναι η μουσικές επιλογές πριν και μετά το τέλος των ομιλιών:

1) Παύλος Σιδηρόπουλος – Κάποτε θα ‘ρθουν να σου πουν. Φαινομενικά αυτό το κομμάτι πληρεί όλες τις προϋποθέσεις για να μπει στην κατηγορία των τραγουδιών που προανέφερα: μουσική Μίκη Θεοδωράκη, χρονολογία έκδοσης 1979, επανεκτελέσεις από Μαρία Φαραντούρη, Πυξ Λαξ, Γιάννη Κότσιρα, Γλυκερία και δε συμμαζεύεται. Παρ’ όλα αυτά, μιλάμε για μια μπαλάντα με ιδιαίτερη έμφαση στο στίχο και ο αυτός είναι που τα λέει όλα. Οι στίχοι του Λευτέρη Παπαδόπουλου βάζουν δύο πολύ σημαντικά σημεία: πρώτον, καυτηριάζουν την ανάθεση των αποφάσεων στους «γνωστικούς» και στους «λογάδες» που θέλουν να σε πείσουν και δεύτερον και σημαντικότερο, αποτελεί έναν ύμνο στη νεότητα «γιατί, αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα».


2) Patti Smith – People have the power. Το κεντρικό κομμάτι της εκδήλωσης, που ακούγεται τόσο πριν όσο και μετά τις ομιλίες. Δεν διεκδικεί σε καμία περίπτωση βραβείο καινοτομίας, αλλά το κλασσικό είναι κλασσικό για κάποιο λόγο – τι πιο περιεκτικό για την Αριστερά από τον τίτλο αυτού του κομματιού; Η Patti Smith το ερμηνεύει επάξια, έχοντας στην πλάτη της αρκετά χρόνια πλάι στους ακτιβιστές και στις ακτιβίστριες ενάντια στους πολέμους στο Ιράκ και το Λίβανο. Αν θέλουμε να κάνουμε, μάλιστα, τη σύγκριση με όσα περιγράφονται στην πρώτη παράγραφο, μιλάμε για το πρώτο κομμάτι που μας έρχεται εκτός των συνόρων.


3) Bruce Springsteen – We take care of our own. Ο Αρχηγός (The Boss) συνηθίζει να τραγουδάει για τους εργαζόμενους και για τους καταπιεσμένους γενικότερα. Μπορείτε να πάρετε μια ιδέα από το ντουέτο του με τον Tom Morello που υπάρχει στην «Αρχική» του site μας. Είναι επίσης ακτιβιστής υπέρ των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων και υποστηρίζει τον γάμο των ομοφυλόφιλων. Το εν λόγω κομμάτι, εκτός από το δεύτερο υπερατλαντικό, είναι ίσως και το πρώτο από τα ‘10s που ακούω σε κεντρική πολιτική εκδήλωση. Είναι το εναρκτήριο κομμάτι του προτελευταίου δίσκου του Springsteen, Wrecking Ball (2012).


4) Βασίλης Παπακωνσταντίνου – Όχι σε όλα. Το 4ο και τελευταίο κομμάτι που ακούστηκε στην εκδήλωση θα μπορούσε να ενταχθεί στη διάδοχη γενιά του πρώτου, στη γενιά του «Έντεχνου». Η επιλογή του, όμως, γίνεται κι εδώ με ανάλογη προσοχή με αυτό του Σιδηρόπουλου. Το «όχι σε όλα, που κουρέλια κάνουν τα όνειρά μου» αποτελεί τη σαφή υποστήριξη του ρεύματος που δημιουργήθηκε για το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του καλοκαιριού. Το κομμάτι δεν αξιοποιήθηκε τυχαία σε αυτή την κατεύθυνση, μιας και ο ίδιος ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στήριξε δημόσια την καμπάνια για το ΟΧΙ.


Υ. Γ.: Αυτό το άρθρο δε γράφεται για να υποστηρίξει την Πλεύση Ελευθερίας συνολικά, αλλά για να δώσει ένα παράδειγμα πώς ο «αισθητικός εκσυγχρονισμός» μπορεί να είναι ωφέλιμος και αναγκαίος για ολόκληρη την Αριστερά.