Οικολογία και Αριστερά

16/03/2016

Δημήτρης Καμαρινός

Στο παρόν άρθρο θα επιχειρήσω να κάνω σαφές το τι σημαίνει οικολογία και ποια η σχέση της οικολογίας με την αριστερά .

Αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο και δυσνόητο, γιατί αφενός ξεφεύγει από τη στενή έννοια της ομώνυμης επιστήμης και αφετέρου απλώνεται σε μια σειρά από ζητήματα που με μια πρώτη ματιά δείχνουν αδιάφορα, προς το πως έχει φορτιστεί η έννοια του οικολόγου .

Ξεκινώντας κανείς από τα μεγάλα και φτάνοντας στο πιο μικρά , από την τρύπα του όζοντος, τα πυρηνικά εργοστάσια και τα απόβλητα, μέχρι και το καυσαέριο ή τη διάβρωση των καλλιεργήσιμων εδαφών θα παρατηρήσει ότι σε όλα αυτά υπάρχει ένα κοινός συνδετικός κρίκος, όλα αυτά είναι ζητήματα που επί το πλείστον αφορούν την επόμενη ή και την μεθεπόμενη γενιά από μας .

Η πρώτη αρχή λοιπόν που μπαίνει στην οικολογία είναι αυτή της δικαιοσύνης μεταξύ των γενεών που λέει ότι δεν είναι λογικό να παραδώσουμε έναν κόσμο χειρότερο από αυτόν που παραλάβαμε.

Κατά αυτόν τον τρόπο η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων είναι στη βάση της, μια πράξη μετάβασης σε ένα σύστημα ,που το περιβάλλον δεν θα το μεταχειρίζεται σαν ένα σύνολο από ατομικά μέσα παραγωγής, αλλά σαν το σύνολο του κόσμου όπου εργαζόμαστε, πράγμα που δεν μπορεί να συμβεί, αν δεν αποποιηθούμε την ιδιότητα του κατόχου των μέσων παραγωγής .

Η αντίφαση που δεν επιτρέπει πραγματικά οικολογική πολιτική στο καπιταλιστικό σύστημα, είναι η κατεύθυνση της παραγωγής με σκοπό την βέλτιστη παραγωγή υπεραξίας ( κέρδους ) από την παραγωγική διαδικασία ,μια διαδικασία που μεταβάλλεται και προσβάλλεται αν κλείσουμε πεδία κερδοφορίας όπως η πυρηνική ενέργεια ή κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες για να μπει μια τάξη σε άλλα , μεταλλαγμένα ,γεωργία , ανανεώσιμες πηγές ενέργειας , επεξεργασία απορριμμάτων κλπ.

Κατά αυτόν τον τρόπο το πρώτο σημαντικό σκέλος τις οικολογίας είναι συνυφασμένο απόλυτα με τον σοσιαλισμό και την σοσιαλιστική προοπτική είτε άμεσα είτε έμμεσα, καθώς δεν θα μπορέσει να υπάρχει δίκαιη και αειφόρος ανάπτυξη αν αυτή δεν γίνεται με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες .

Το δεύτερο σκέλος τις οικολογίας το μικρό σκέλος, είναι αυτό που αποκαλώ ταξικό, αυτό που μπορεί να το έχει όποιος βρίσκεται σε ανώτερη κοινωνικά τάξη. Σε αυτό το σκέλος τοποθετώ το άμεσο περιβάλλον κλέβοντας και έναν όρο από την οικονομία το Μικροπεριβάλλον αυτό που μας ακολουθεί στην καθημερινή μας ζωή .

Σε αυτό το σκέλος είναι το καθημερινό που ποικίλει, από την καθαριότητα μιας πόλης, τους ελεύθερους χώρους, μέχρι και το τι βάζουμε στο τραπέζι μας για να φάμε ,με προϊόντα που όταν υπάρχει η δυνατότητα διαχωρίζονται καθαρά ταξικά, πράγμα που το βλέπουμε είτε στο καθημερινό μας περιβάλλον, από τα πάρκα που δεν υπάρχουν, το μηδενικό πράσινο στις βιομηχανοποιημένες και αστικές περιοχές σε αντίθεση με τα πλούσια και πράσινα προάστια ή το βιολογικό /παραδοσιακό προϊόν που καταλήγει στο τραπέζι των πλούσιων σε αντίθεση με το προϊόν του κιλού που παίρνει ο λαός από τις λαϊκές αγορές και τα σούπερ μάρκετ .

Αυτό το σημείο της οικολογίας είναι καθαρά ταξικό και πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο. Το να υπάρχουν ελεύθεροι χώροι και πράσινο για όλους, μέχρι και το να υπάρχουν ποιοτικά προϊόντα για όλους είναι μέρος της καθημερινής πολιτικής πάλης για το άμεσο και το μεσοπρόθεσμο μέλλον.

Σε αντίθεση με το προηγούμενο σκέλος που οι αστικές δυνάμεις αδυνατούν να βρουν μια πειστική απάντηση, μια που αυτό αμφισβητεί την ύπαρξη τους ως τέτοιες, εδώ υπάρχει , η γνωστή αφήγηση της ατομικής ιδιοκτησίας και του ατομικού δρόμου ζωής..

Σαν αριστερά έχουμε καθήκον όπως ακριβώς λέμε παιδεία για όλους , ψωμί για όλους , εργασία για όλους , να βάλουμε και το αποδεκτή ποιότητα ζωής για όλους. Είναι θέμα δικαιοσύνης και ένας άμεσος στόχος στο μεταβατικό πρόγραμμα που πρέπει να φτιάξουμε .

Όπως γίνεται αντιληπτό το θέμα της οικολογίας δεν είναι ούτε ένα θέμα που λύνεται μερικώς και με ευχολόγια, ούτε κάτι που αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού με άμεσους μερικούς και στρατηγικούς στόχους .

Ο οικολογικός μετασχηματισμός έρχεται από την απόρριψη της ιδιοκτησίας του περιβάλλοντος και είναι παρόν καθολικά από εκεί και πέρα, σαν ο πυρήνας ενός προγράμματος που βάζει τον τρόπο παραγωγής και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, σε μια διαρκή εξίσωση στο προτσές ενός μόνιμου μετασχηματισμού .

Εν τέλει το θέμα της οικολογίας δεν πρέπει να μας αφορά σε ένα ιδεατό ή φαντασιακό πρόσημο, αλλά σε έναν μετασχηματισμό που έχει σκοπό την κατάργηση της υπάρχουσας κατάστασης διατηρώντας ή βελτιώνοντας το επίπεδο ζωής των ανθρώπων .